НҮБ-ын сүүлийн үеийн мэдээллээр, Герман, Саудын Араб, Их Британи, Франц зэрэг улсуудыг давж, илүү олон хүн хүлээж авдаг АНУ, дэлхийн хамгийн олон цагаачидтай улс болоод байна. Цагаачлалын бодлогын хүрээлэн (MPI) тайландаа, 2024 онд АНУ, дэлхийн хүн амын дөнгөж 4 хувийг эзэлж байгаа ч, цагаачдын 17 хувь тэдний газар нутаг дээр амьдардаг гэж дурджээ.

Нийт хүн амын дунд цагаачдын эзлэх хувь түүхэн дээд цэгтээ хүрээгүй ч, АНУ-д цагаачдын тоо энэ жил дээд амжилт тогтоожээ. АНУ-ын хүн амыг нэмэгдүүлэх, ялангуяа төрөлт буурч байгаа үед цагаачлал гол үүрэг гүйцэтгэдэг. 2022-2023 оны хооронд цагаачид хүн амын өсөлтийг бүрдүүлсэн нь, төрөлтийн мэдээлэл цуглуулж эхэлсэн 1850 оноос хойшхи анх удаагийн тохиолдол болсон байна.

Америкийн Нийгэмлэгийн Судалгааны (ACS) 2023 оны мэдээлснээр, АНУ-д 47.8 сая цагаач амьдарч байжээ. Тэдний бараг дөрөвний гурав нь тус улсад хууль ёсны дагуу харьяалагддаг иргэн, ногоон карт эзэмшигч эсвэл түр виз эзэмшигчид байжээ.

Цагаачдын тоо, гарал үүсэл

2023 оны байдлаар, цагаачид АНУ-ын нийт хүн амын 14.3%-ийг (331.9 сая хүн) бүрдүүлж байсан нь 1890 онд тогтоосон дээд амжилтын 14.8%-д ойртсон бөгөөдцагаачдын тоо 2022 онтой харьцуулахад 1.6 саяар өссөн нь, 2010 оноос хойших хамгийн том өсөлт байв.

1850 онд АНУ анх төрөлтийн мэдээллийг цуглуулж эхлэхэд, тус улсад 2.2 сая цагаач амьдарч байсан бөгөөд энэ нь хүн амын 10 орчим хувийг эзэлж байжээ. 1860-1920 онуудад Европоос олноор ирсэн цагаачдын улмаас 1890 онд дээд цэгтээ хүрч, цагаачдын эзлэх хувь 13%-аас бараг 15%-ийн хооронд хэлбэлзэж байв. Харин 1920-иод оны цагаачлалын хууль тогтоомж, Их хямрал, Дэлхийн 2-р дайн, цагаачдын урсгалыг эрс бууруулж байсан бөгөөд 1970 он гэхэд, цагаачид АНУ-ын нийт хүн амын дөнгөж 4.7 хувийг эзэлж байжээ.

1965 оны Цагаачлалын болон иргэний харьяаллын тухай хуулиар улс орнуудын квотыг цуцалж, 1980 оны Дүрвэгсдийн тухай хууль батлагдсаны дараа, ялангуяа Латин Америк, Азийн цагаачдын тоо эрс нэмэгджээ.

Цагаачид хаанаас ирдэг вэ?

2023 онд хамгийн том бүлэг нь Мексикээс ирсэн хүмүүс буюу 10.9 сая хүн, нийт цагаачдын 23% байв. Харин энэ тоо 2010 онтой харьцуулахад 793 мянгаар буурчээ.

Хоёр, гуравдугаарт Энэтхэг (2.9 сая), Хятад (2.4 сая) тус тус 6, 5 хувийг эзэлж байна. Эхний арван том бүлэгт Филиппин, Сальвадор, Куба, Вьетнам, Доминикан, Гватемал, Колумби багтжээ. Эдгээр арван улс нь АНУ-д цагаачдын 55 хувийг эзэлдэг.

1960-аад оноос Латин Америк, Азиас ирэх хүмүүсийн тоо эрс нэмэгдсэн бол өмнө нь Европоос зонхилдог байв. 1980 онд Мексик цагаачдын тоогоороо тэргүүлж байсан бол, 2013 оноос хойш Энэтхэг, Хятад улс тэргүүлж байна. Гэвч, 2021 онд COVID-19 тахалтай холбоотой хязгаарлалтыг хөнгөвчилсний дараа Мексик улс шинээр ирсэн хүмүүсийн тоогоор дахин нэгдүгээрт оржээ.

2010-2023 онд Энэтхэгээс цагаачдын тоо 1.1 саяар, Хятадаас 628 мянгаар нэмэгдсэн бол Мексикчүүдийн тоо бараг 800 мянгаар буурчээ. Хамгийн хурдацтай өсөлт, Венесуэл (318%), Афганистан (301%), Балба (159%) улсын иргэдийн дунд тэмдэглэгджээ.

Цагаачид АНУ-д хэр удаан амьдардаг вэ?

2023 онд АНУ-д амьдарч буй нийт цагаачдын бараг 44 хувь нь 2000 оноос өмнө ирсэн байна.

АНУ-ын хамгийн том диаспора

АНУ-ын хамгийн том таван диаспорагийн дөрөв нь Европ гаралтай бөгөөд Европоос ирсэн цагаачлалын түүхэн урсгалыг харуулдаг. Эхний байранд Герман (41,1 сая хүн), хоёрдугаарт Мексик (39,4 сая), дараа нь Их Британи (37,5 сая), Ирланд (34,9 сая), Итали (16,2 сая) зэрэг улсууд оржээ. Гэхдээ эдгээр хүмүүсийн дийлэнх нь АНУ-д төрсөн бөгөөд цагаачдын үр удам юм.

Цагаачдын эрх зүйн байдал

2023 оны байдлаар нийт цагаачдын 73 орчим хувь нь АНУ-д хууль ёсны дагуу оршин сууж байна.

• Иргэншлээ авсан иргэд
• Ногоон карт эзэмшигчид
• Дүрвэгсэд болон орогнол хүсэгчид
• Урт хугацааны виз эзэмшигчид (оюутан эсвэл ажил).

Үлдсэн 27 хувь нь визний хугацаа хэтэрсэн эсвэл хууль бусаар хил давсан хууль бус статустай хүмүүс байна.